Big4 không khó, đừng nhăn nhó

Liệu Big4 có thực sự khó như bạn nghĩ?

Làm sao để thi đỗ Big4 là một trong số những vấn đề mà được rất nhiều người quan tâm. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ những góc nhìn về việc ứng tuyển vào Big4, những lầm tưởng mà mọi người hay gặp về việc thi vào Big4.

1. Big4 là gì và vì sao Big4 lại hot đến vậy?

Big4 là top 4 công ty kiểm toán, tư vấn lớn nhất thế giới, bao gồm EY (trước đây có tên là Ernst & Young), Deloitte (hay gọi tắt là DTT), PriceWaterhouseCooper (hay gọi tắt là PWC) và KPMG. 4 công ty này có lịch sử hình thành lâu đời và thường xuyên nằm ở vị trí dẫn đầu trong ngành kiểm toán và tư vấn, và ở Việt Nam cũng không ngoại lệ. Theo thống kê, doanh thu của Big4 chiếm đến hơn 1/2 tổng doanh thu của tổng 191 công ty kiểm toán và tư vấn tại Việt Nam. Chúng ta có thể tham khảo biểu đồ sau đây để hình dung cụ thể hơn:

Doanh thu của các công ty kiểm toán tại Việt Nam năm 2018

Ngoài doanh thu, Big4 cũng là các công ty kiểm toán đại diện cho những công ty lớn nhất Việt Nam. Mình có tự nghiên cứu và thống kê, kết quả cho thấy có đến 29/30 công ty có vốn hóa lớn nhất trên sàn chứng khoán HCM (VN30) được kiểm toán bởi Big4, cụ thể như sau:

Các khách hàng tiêu biểu của Big4

Với danh tiếng như vậy, không quá khó hiểu khi Big4 là điểm đến mong ước của hầu hết sinh viên trong ngành kế toán, kiểm toán, kinh tế, tài chính, thậm chí là các bạn sinh viên trái ngành nhưng có đam mê lĩnh vực này. Điều này cũng giống như việc 1 cầu thủ trẻ luôn mơ ước ngày nào đó được khoác trên mình màu áo của Liverpool, Chelsea, MU hay MC vậy.

2. Big4 tuyển dụng như nào?

Thông thường, các công ty Big4 sẽ có 2 hình thức tuyển dụng chính là:

• Thực tập sinh (Intern) – thường diễn ra từ tháng 9 - 10 hàng năm
• Nhân viên chính thức (Staff) – thường diễn ra từ tháng 4 - 5 hàng năm.

Ngoài ra, đôi khi do tình trạng thiếu nhân lực, các công ty thuộc Big4 có thể tuyển cả Trưởng nhóm (Senior), Trưởng phòng (Manager) và sẽ tuyển quanh năm chứ không cố định vào một thời gian nào cả.

Trong bài viết này, mình sẽ chỉ tập trung vào phần đầu tiên, tuyển thực tập sinh Big4- một chủ đề được nhiều bạn sinh viên quan tâm. Quy trình tuyển dụng giữa các Big4 là không hoàn toàn giống nhau (do có thể có/không có vòng phỏng vấn nhóm – Group Interview), tuy nhiên một công ty đầy đủ sẽ có những vòng sau: CV -> Test -> Group interview -> Final interview. Mình sẽ đi lần lượt từng vòng thi nhé!

2.1 CV

Một cách nói tóm gọn nhất thì đây là nơi thể hiện những gì bạn đã học/ hoạt động trong suốt những năm tháng ở Đại học. Vì thế, trước khi nói về việc viết CV làm sao cho ấn tượng, bạn hãy cố gắng tích lũy cho mình thật nhiều kiến thức, thật nhiều trải nghiệm, thành tích…tất nhiên là phải liên quan tới ngành nghề này rồi.

Việc có 1 GPA tốt là điều gần như bắt buộc, nhưng nếu đã lỡ GPA của bạn không được như mong đợi, không sao hết, bạn có thể cải thiện chúng bằng một số chứng chỉ quốc tế như ACCA, CPA, CFAB…

Ông cha ta có câu “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn”, nhưng nếu tốt cả “gỗ” mà đẹp cả “sơn” thì càng hoàn hảo phải không nào! Sau khi có phần “gỗ” tốt rồi, phần “sơn” cũng quan trọng không kém, đó là việc trình bày CV sao cho chuyên nghiệp và ấn tượng. Mình đưa chữ “chuyên nghiệp” lên trước vì đây là việc ứng tuyển vào những ngành nghề mang tính chất chuyên nghiệp chứ không phải ngành nghề sáng tạo, do đó không được phép trình bày lòe loẹt, lôm côm. Đơn giản nhất, bạn có thể lên trang web của TopCV, rất nhiều mẫu có sẵn, miễn phí hoặc có trả phí cỡ 20k thôi. Hoặc nếu cẩn thận hơn, bạn có thể search những mẫu CV/Resume chuyên nghiệp hơn, tự tay viết, tự tay chỉnh sửa theo ý muốn của bản thân. Tuy nhiên, trong cả 2 trường hợp, bạn cần đảm bảo là CV của mình không quá 1 trang nhé. Mình biết có nhiều bạn không biết bớt cái gì vì cảm thấy bỏ gì ra cũng tiếc do có nhiều thành tích, hoạt động quá, khi đó, cần lưu ý rằng hãy chỉ đưa những gì cần thiết, và liên quan tới những yêu cầu của kiểm toán. Chẳng hạn, việc bạn kể ra đã đi du lịch bụi qua nhiều nơi, hay học làm bánh, thiết kế ảnh…đôi khi không có nhiều ý nghĩa trong mắt nhà tuyển dụng.

Một điểm nữa mình muốn các bạn lưu ý, đó chính là email bạn dùng để gửi cho nhà tuyển dụng. Hãy tạo cho mình 1 địa chỉ email chuyên nghiệp, ví dụ như hoangnh12@gmail.com, hay hoangnh.ftu@gmail.com. Và cũng đừng quên cẩn thận cả trong việc đặt tên email của mình nhé!

Dưới đây là 1 ví dụ CV chuyên nghiệp được thiết kế bởi mentee của mình (không dùng form topCV). Lưu ý: các bạn chỉ xem cách viết, các thông tin cá nhân, điểm số mình đã chỉnh sửa để đảm bảo quyền bảo mật cho mentee

Ví dụ về một CV chuyên nghiệp

2.2. Test

Bài test cá nhân sẽ phụ thuộc vào từng Big. Có Big tập trung vào kiến thức chuyên ngành và chỉ test thêm chút kiến thức xã hội, logic…(như EY, Deloitte), hoặc test nhiều tiếng anh, kiến thức chung (như KPMG, PWC). Kiến thức chuyên ngành loanh quanh ở các môn về kế toán tài chính, quản trị, kiểm toán… Phần này mình khuyên các bạn nên chuẩn bị sớm, nên học thật (ví dụ đơn giản học F2 - Management Accounting, F3 - Financial Accounting của ACCA), chứ đừng chuẩn bị muộn, năm 3 mới bắt đầu tham gia vào lớp ôn thi nhanh cho mục tiêu thi Big4. Đã xác định theo ngành này thì bạn nên xây dựng thói quen cập nhật những kiến thức, thông tin cơ bản về nền kinh tế, chứng khoán, chính sách tiền tệ… hàng ngày. Kiến thức là một quá trình tích lũy dài hạn chứ không phải vội vã vài hôm, rồi nó lại rơi rụng nhanh thôi.

Có 1 bài thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ mà mình tâm đắc mấy câu sau:

“Nhặt chi con ốc vàng

Sóng xô vào tận bãi

Những cái gì dễ dãi

Có bao giờ bền lâu”

2.3 Group Interview

Vòng phỏng vấn nhóm (Group Interview)

Vòng Group Interview là vòng có thể có/hoặc không, tùy từng Big4 và tùy từng năm. Tức là có những Big có năm này có, năm này không. Tuy nhiên, bạn vẫn nên chuẩn bị cho vòng này một cách kỹ càng, và điều cần chuẩn bị lớn nhất cho vòng này là kỹ năng teamwork. Một tính chất đặc trưng của kiểm toán là sẽ có cả 1 team từ 3 - 5 người đi kiểm toán cho một doanh nghiệp (ở quy mô trung bình). Mỗi người sẽ phụ trách một số phần hành nhất định, người doanh thu, người chi phí, tài sản, công nợ, rồi gộp lại, bạn trưởng nhóm sẽ tổng hợp các vấn đề rồi chốt lại số liệu với khách hàng. Vì thế, vòng Group Interview là một bản thu nhỏ của một team kiểm toán, thường cả team sẽ được giao một tình huống (có thể liên quan tới kiểm toán, hoặc rộng hơn), cùng suy nghĩ trong 5 - 10p rồi thuyết trình. Trong lúc này, giám khảo sẽ quan sát việc các bạn hoạt động teamwork như nào. Chưa chắc người nói nhiều, hay có những ý tưởng hay là người chắc chắn pass vòng này nhé. Những người nói ít nhưng lại kiểm soát từng bước nhỏ để team không bị lỡ giờ, những người không thể hiện quá nhiều nhưng lại giỏi việc phân công từng người vào đúng sở trường, hoặc có người giỏi tổng hợp ý kiến của mọi người…. đều có khả năng rất cao để vào vòng sau. Vì vậy, hãy xem xét điểm mạnh/yếu của mình trong trường hợp này, và thể hiện thật tốt điểm đó khi hoạt động nhóm, bạn sẽ có 1 cơ hội lớn trong mắt giám khảo.

Muốn luyện tập những kỹ năng này, mình nghĩ bạn nên tham gia vào các CLB ở trường. Hãy cố gắng chọn cho mình ít nhất 1 CLB và hoạt động nghiêm túc ở đó, ngoài tình bạn, kỷ niệm, bạn còn phát triển được nhiều kỹ năng lắm.

2.4. Final interview

Vòng phỏng vấn cá nhân (Final Interview)

Ở vòng này thi cuối cùng này, thông thường bạn sẽ được phỏng vấn trực tiếp với 1 Manager và 1 Director (hoặc 1 Partner). Vào đến đây thì không chỉ kiến thức mà kỹ năng là cực kỳ quan trọng nhé, có thể cả buổi bạn không được hỏi câu chuyên ngành nào, hoặc sẽ được hỏi một loạt câu. Do đó, bí quyết của vòng này là:

– Tự tin: nghe thì rất đơn giản và hiển nhiên nhưng cách đây 9 năm khi phỏng vấn ở vòng này tại Deloitte, mình đã trượt vì mất tự tin, dẫn đến càng nói càng không thể hiện được bản thân và kiến thức của mình. Để đạt được tự tin, cần chuẩn bị thật kỹ, từ trang phục chuyên nghiệp, cách đi lại, cho đến những câu hỏi mà người phỏng vấn thường hỏi. Những câu đơn giản nhất, như giới thiệu bản thân, vì sao bạn chọn chúng tôi, vì sao tôi chọn bạn, rồi điểm mạnh điểm yếu là gì….hãy chuẩn bị cho mình những tình huống đó và trả lời sao cho ăn điểm nhất. Khi huấn luyện cho mentee, mình đều đều rèn luyện phần này thật kỹ, từng câu hỏi một cho từng bạn

– Chân thành: rất có thể trong buổi phỏng vấn bạn sẽ được đưa vào một vài tình huống/câu hỏi khó xử, khá “xoáy”. Thông thường mục đích của người phỏng vấn trong những trường hợp này sẽ chủ yếu muốn test khả năng bạn xử lý vấn đề tới đâu, qua đó có thể nhìn được thấy một phần tính cách, hiểu biết của bạn, vì thế, hãy là chính mình, chân thành với những gì mình có. Ngôn ngữ cơ thể của bạn rất dễ chỉ ra khi nào bạn đang nói thật, khi nào đang nói dối đấy!

– Một điểm cũng rất quan trọng nữa là bạn cần thể hiện ra mình sẵn sàng/phù hợp với nghề kiểm toán. Từ việc tư duy mạch lạc, trả lời rõ ràng, logic cho tới việc trọng tâm đi thẳng vào vấn đề, hãy thể hiện sự khiêm tốn, ham học hỏi… của bản thân cho nhà tuyển dụng nhé!

3. Big4 không khó, đừng nhăn nhó!

Như mình đã đề cập bên trên, có thể thấy rằng, nếu chuẩn bị tốt về kiến thức, kỹ năng, việc bạn ứng tuyển vào Big4 là không hề khó. Như mình cũng đã từng chia sẻ trong 1 bài viết của 1 bạn đã đi làm Sales 2 năm và chuyển sang kiểm toán, trong kỳ Intern bạn ấy đã thi đỗ 2/4 Big là KPMG và Deloitte. Tất cả điều ấy đến từ sự chuẩn bị kỹ càng chỉ trong vòng vẻn vẹn 8 tháng, trong điều kiện bạn ấy vẫn phải đi làm 1 ngày 8 tiếng ở công ty. Mình tin rằng, nếu các bạn có quyết tâm và có định hướng đúng đắn, việc thi đỗ Big4 không phải không có khả năng đạt được.

➤  Xem thêm: Từ Sales chuyển sang Kiểm toán - một mơ ước viển vông?

4. Sau Big4 là gì?

Trong nhiều bài viết của mình, mình luôn nói rằng Big4 chỉ là 1 khởi đầu trong một sự nghiệp 30 - 40 năm của các bạn, không nên lấy một thành tích như vậy mà bỏ quên đi sự rèn luyện, khiêm tốn và nỗ lực. Mình luôn tin rằng nếu bạn đi lên bằng nội lực, có sự chuẩn bị dài hơi chứ không phải tư duy “ăn xổi”, bạn sẽ phát triển thật xa trong ngành nghề này – một nghề vất vả nhưng cũng rất xứng đáng với lượng kiến thức có được.

Để kết bài, mình xin đọc tiếp các câu thơ còn lại của bài thơ “Biển” của Lâm Thị Mỹ Dạ mà mình có đọc bên trên:

“Biển chìm trong đêm thâu

Ðể chân trời lại rạng

Khát khao điều mới lạ

Ta đẩy thuyền ra khơi

Dù bão giông vất vả

Không quản gì biển ơi!”

Tác giả: Định Vũ ACCA

➤➤➤  Nguồn bài viết: https://dinhvuacca.wordpress.com/2021/10/29/kiem-toan-big4-khong-kho-dung-nhan-nho/